Đá Blue Zircon là loại đá quý trang sức bán quý phổ biến được công nhận là có độ bóng sáng và độ trong suốt tốt. Blue Zircon màu xanh lam tự nhiên được tìm thấy ở vùng Ratanakiri vùng cao nguyên đông bắc hẻo lánh của Cambodia, giáp với biên giới Việt Nam (Gia Lai & Kontum) và Lào (Sekong).
Đá Blue Zircon là gì?
Blue Zircon là một loại màu xanh lam của đá quý Zircon tự nhiên. Loại đá quý trang sức bán quý phổ biến này được công nhận là có độ bóng sáng và độ trong suốt tốt. Nó được coi là đá sinh tháng 12 ở thế giới phương Tây. Trong chiêm tinh học vedic, một chiếc Zircon màu xanh lam tự nhiên được đeo để đạt được thành công trong nghề nghiệp, sự thịnh vượng về tài chính và cuộc sống hôn nhân lành mạnh.
Nguồn gốc đá Blue Zircon
Cùng là tín đồ của đá quý màu xanh lam, nếu “nhà chỉ được cái là có điều kiện” thì Sapphire to khũng của vùng Ratnapuna (Ceylon) luôn chờ sẳn, tuy nhiên với “tình yêu trong tầm với” thì mời bạn đến Ratanakiri, có 1 loại đá quý màu xanh tuyệt đẹp chắc chắn sẽ không làm bạn thất vọng.
Ratanakiri nằm ở vùng cao nguyên đông bắc hẻo lánh của Cambodia, giáp với biên giới Việt Nam (Gia Lai & Kontum) và Lào (Sekong). Ratanakiri trãi dài từ các ngọn núi thuộc dãy Trường Sơn đến vùng trung du nằm giữa 2 con sông Tonlé San và Tonlé Srepok.
Tên gọi Ratanakiri có nghĩa là “núi đá quý” trong tiếng Phạn cổ (ratana là “đá quý” và kiri nghĩa là “núi”). Vùng Ratnapuna của Ceylon cũng xuất phát từ tiếng Phạn cổ nghĩa là “thành phố đá quý”. Vì thế Ratnapura và Ratanakiri có phát âm gần như nhau là thế.
Có lẽ từ xa xưa những cư dân gốc Phạn sinh sống trên vùng đất này đã biết khai thác & sử dụng zircon làm trang sức. Đây là giả thuyết hợp lý nhất để lý giải cho nguồn gốc cái tên Ratanakiri như ngày nay.
Ẩn mình bên dưới những cánh rừng nhiệt đới xanh ngắt, tươi tốt là cấu trúc các dãy núi lửa cổ khổng lồ, đã từng hoạt động dữ dội cách đây hàng triệu năm, cộng với thành phần địa chất đặc biệt, chính điều này đã làm cho vùng Ratanariki gần như là nơi duy nhất trên thế giới có được loại đá Zircon tuyệt đẹp đến vậy.
Hoạt động khai thác đá quý ở Ratanakiri phát triển mạnh từ thời Pháp thuộc (những năm 1930), nhưng không lâu sau đó hầu hết các mỏ phải đóng cửa để phát triển các đồn điền cao su vốn giàu lợi nhuận hơn cho giới thực dân. Hiện nay, việc khai thác đá Zircon chỉ diễn ra với quy mô nhỏ bởi người dân địa phương, bằng các dụng cụ thô sơ, chủ yếu quanh khu vực BoKeo (cách biên giới Việt Nam tầm 30 km).
Ở phần tiếp theo, chúng ra sẽ cùng phân tích xem Blue Zircon vùng Ratanakiri đẹp & độc đáo như thế nào nhé
Màu sắc của Zircon
Trong tự nhiên đá Zircon được khai thác từ mỏ thường có màu đỏ, cam, hồng, nâu đen và nhiều màu khác, nhưng có điểm chung là đều ám đen, tối màu nên giá trị làm trang sức rất thấp. Để có Zircon màu xanh lam bắt mắt, có giá trị cao thì tất cả zircon thô sau khi khai thác đều phải được xử lý nhiệt để tăng cường màu sắc.
Không giống Blue Topaz, con người có thể làm chủ được việc tạo thành màu xanh dương đậm (London Blue) hay lam nhạt (Sky Blue), với Zircon tuỳ thuộc vào thành phần của từng viên thô ban đầu cũng như việc kiểm soát nhiệt độ sẽ quyết định màu sắc và độ bền màu của thành phẩm…
Xử lý
Quá trình đốt dân địa phương thường sử dụng than đá, kết hợp với hệ thống thổi khí oxy. Có vài báo cáo khoa học cho rằng nhiệt độ xử lý giao động từ 600 – 900oC nhưng nhiệt độ cụ thể & phụ gia gì được sử dụng là một bí mật kinh doanh, chỉ người trong kẹt mới hiểu được người trong cuộc hén…
Theo đó, Blue Zircon sau khi xử lý được phân làm các cấp độ màu như sau:
Mặc dù Zircon được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới và đều có thể xử nhiệt để tạo thành Blue Zircon, nhưng chỉ Zircon tìm thấy ở vùng Ratanakiri (Cambodia) mới tạo ra được màu Intense Blue đẹp nhất và màu Deep Intense Blue hiếm nhất. Chính vì vậy Zircon xanh Cambodia đã được quốc tế ưa chuộng & định vị trên bản đồ đá quý thế giới.
Mẹ thiên nhiên ban cho dòng đá Zircon độ chiết suất rất cao nên cũng dễ hiểu khi người ta dễ dàng gục ngã trước vẻ lấp lánh & ánh lửa vô cùng ma mị khi lần đầu nhìn thấy Zircon xanh. Không còn nghi ngờ gì nữa, Blue Zircon chính là nữ hoàng đẹp nhất trong các các loại đá quý có màu xanh biển.
Cũng xin nói thêm, trong quá trình xử lý nhiệt ở mức cao sẽ cho ra loại Zircon không màu có độ trong suốt và ánh lửa cầu vòng vô cùng rực rỡ giống như kim cương. Trước 1975, Zircon không màu nhập từ Thái Lan rất được giới nhà giàu Sài Gòn ưa chuộng đính trên trang sức, được gọi là “Xoàn Xiêm”.
Về lý thuyết, mỗi người chúng ta vẫn có thể tiến hành việc đốt Zircon tại nhà, tuy nhiên thành phẩm thường có màu vàng nhạt đến trắng ngà kém chất lượng, lại không giữ được bền màu vì không thể kiểm soát được nhiệt độ & thiếu phụ gia “chuyên dụng” trong quá trình xử lý.